رحمت للعالمین!
فیلم «محمد رسول اللهِ» مجید مجیدی اکران شد تا جهان اسلام شاهد دومین اثر فاخر سینمایی باشد که مستقیما با موضوع زندگی پیامبر اسلام تولید شده است.
سرمایه گذاری ۱۱۶ میلیارد تومان (۳۸ میلیون دلاری) که به گفته سرمایه گذار آن صرف شده در مقایسه با مصائب مسیح ۳۰ میلیون دلاری رکورد خوبی است اما هنوز با هزینه فیلم «خدایان و پادشاهان ۱۴۲ میلیونی» درباره حضرت موسی اختلاف (تقریبا ۱۰۲ میلیون دلاری) دارد.
البته این اولین باری نیست که پس از انقلاب اسلامی فیلم های فاخر جهانی منافع اسلام را تقویت ساخته. امام علی (ع)، مریم مقدس، تنها ترین سردار، ولایت عشق، مختارنامه و ... همه در این مسیر سرمایه گذاری شدند. لکن فیلم محمد رسول الله مجیدی از حیث زمان و شرایط وقوع برتری ویژه ای نسبت به همه آثار هنری ساخته شده تا کنون دارد.
مجید مجیدی دیروز در جشنواره مونترال کانادا بر وحدت آفرین بودن این فیلم در جهان اسلام تاکید کرد. اما گویی عده ای در داخل و خارج قرار نیست دل ها شان روشن و گوش هایشان شنوا شود!
برخی بغض های سیاسی شان را در پشت نقد های سطحی پنهان کردند. این دسته اگر فیلمی توسط کارگردان هم قطار خود آنها تولید شود تبلیغ آن را به ثریا هم می برند. لکن امروز بعضی سکوت کردند و بعضی تنها به دعا برای فروش بیشتر «محمد رسول الله» و برخی از خرج کردن برای تبلیغات خیاباتی به قول آنها بیش از حد گله فرمودند.
برخی از شدت جهل و تعصب در ظاهر اسلام مانده اند و نمی توانند آن پیام نخستین دین که از فرط ناکارآمدی دین داران، تازه و دست نخورده مانده را درک کنند.
برخی نیز از روی ضدیت با اسلام صحنه گردان دو گروه بالا بوده اند. می توان تیتر VOA «انتقاد روحانیون سنی از پر هزینه ترین فیلم تاریخ ایران» و BBC «آغاز اکران فیلم محمد رسول الله در ایران؛ مخالفت الازهر» را در این راستا ارزیابی کرد.
اما چرا فیلم مجید مجیدی تا این حد شایسته تقدیر است که بزرگترین پروژه سینمایی جهان اسلام لقب بگیرد؟
چرا با وجود برخی نقد های فنی که به این فیلم وارد است، باید از همه آنها چشم پوشید و تنها به تجلیل و تبلیغ آن پرداخت؟
وظیفه کسانی که این بار امانت را درک می کنند چیست؟
پاسخ این سوالات را با نگاه استراتژیک به این فیلم می توان دریافت. از نظر نویسنده این فیلم دو استراتژی دنبال می کند و سه تا نیست.
به این معنا که اگر بخواهیم پیام و هدف فیلم که به گفته سازنده آن وحدت مسلمانان یا به عبارت بهتر گفتمان سازی برای وحدت است را در قرن ۲۱ و سال ۲۰۱۵ بازنمایی کنیم گزیری از انتخاب این دو نداریم.
- اول: تاکید بر بعد رحمتُ للعالمین بودن رسول الله
- دوم: برجسته سازی نقش حضرت ابوطالب عموی مکرم ایشان
نمایش رحمانیت پیامبر از حیث وجود ذهنیت خشن از اسلام و شخص حضرت محمد اهمیت می یابد تا آنجا که یک مجله فرانسوی جرات چاپ تصویر خشن از پیامبر اسلام ارائه داد و جاهلانی به نام دفاع از اسلام نیز مکمل تثبیت این چهره از رسول الله در اذهان عمومی شدند.
مجیدی به درستی در سکانس سکانس فیلم به بازنمایی حضرت محمد به عنوان ختم رحمت و برکت پرداخت و این بعد از زندگی رسول الله را به تصویر کشید. هافینگتون پست فرانسوی نوشت: محمد رسول الله فیلمی رمانتیک – تاریخی است که چون نقاشی دیواری باشکوه بر کودکی حضرت محمد تمرکز دارد. این گزاره نشان از عمق تاثیر گذاری جهانی این استراتژی فیلم مجیدی دارد.
دوم نقش ابوطالب در این فیلم است که برخلاف برخی روایات و کتب تاریخی که متاسفانه به عنوان سند هم استفاده می شوند وی را فردی توانمند و تاثیر گذار در سرگذشت رسول الله معرفی کرده است. حال آنکه تفرقه خواهان میان شیعه و سنی برای تضعیف تشیع حتی در اسلام آوردن ابوطالب تشکیک ایجاد کرده اند. و از این رو در فضای رادیکال شیعه کشی در منطقه نمایش این تصویر از ابوطالب برای دفاع از حقیقت تشیع بسیار ضروری و حیاتی جلوه می کند.
در آخر باید یادآوری کرد که فهم صحیح از عنصر تبلیغ در اسلام به خلق آثار فاخر همچون «محمد رسول اللهِ» مجیدی انجامید. هرچند، تبلیغ چهره رحمانی از دینی که برای سازندگی دنیا و عقبای مردم آمده است مقدمه است و جای تامل دارد که بعد از ۱۴۰۰ سال تازه مرحله به معرفی کودکی پیامبر رسیده ایم. باید به سرعت از آن عبور کرد و جهان را دوباره به خط سیر اصیل توحید تا معاد که ماموریت اصلی و به ارث رسیده از اسلام حقیقی و مسلمانان قرن اقبال، سید جمال و خمینی کبیر است بازگرداند.
